ترانسمیتر به تجهیزاتی گفته میشود که میتواند کمیت های فیزیکی را اندازه گیری کند و اندازه گیری خود را به مخاطب نشان دهد. ترانسمیتر دما همانطور که از اسمش مشخص است، به تجهیزاتی گفته میشود که دما را اندازه گیری کرده و به ما نشان میدهد.

ترانسمیتر دما، از یک سنسور دمایی ترموکوپل ( RTD ) و یک ترانسمیتر تشکیل شده است و در تجهیزات اندازه گیری دما آن را قرار داده اند. یکی از مهم ترین بخش های یک دستگاه سنسور دمایی آن است، که مهم ترین بخش تشکیل دهنده در ترانسمیتر است و کارش اندازه گیری دما است.

در بعضی از ترانسمیتر ها که دارای نمایشگر هستند، ترانسمیتر دما بعد از اندازه گیری دما اطلاعات بدست آمده را به نمایشگر خود رجوع داده و در دسترس همگان قرار میدهد. سنسور دما بیرونی ترین بخش از ترانسمیتر دما قرار دارد، زیرا به این سبب میتواند سریعتر، راحت تر و درست تر دمای مورد نظر محیط و دستگاه را اندازه گیری کند. تغییرات دمایی محیط و همچنین تغییرات دستگاه، با استفاده از سنسور های دمایی سنجیده شده و در نمایشگر نمایش داده میشود.

سنسور RTD چیست؟

سنسور های RTD میتوانند مقاومت الکتریکی را همچنان که دما تغییر میکند، تغییر دهند. دمای مناسب برای این نوع سنسور چیزی حدود بین 200- تا 600 درجه سانتیگراد تخمین زده شده است.

ترموکوپل چیست؟

ترموکوپل از دو فلز متفاوت تشکیل شده، که در انتهای این فلزات به یکدیگر چسبیده و وصل شده اند. که با استفاده از این ترموکوپل ها میتوان دمای محل اتصال این دو فلز را اندازه گیری کرد. دمای مناسب برای اندازه گیری ترموکوپل ها چیزی بین صفر الی 1800+ درجه سانتیگراد است و یکی از ارزشمندی های وجود ترموکوپل بدلیل سرعت پاسخ دهی و مقاومتش در برابر لرزش بالاست.

تفاوت های بین سنسور RTD و ترموکوپل

اولین تفاوتشان در نوع ساختشان است، RTD ها بر خلاق ترموکوپل ها از یک نوع فلز یا یک متریال تکی ساخته شده اند.  همانطور که در بالا توضیح داده شد، با تغییرات دمایی مقاومت الکتریکی را تغییر می دهد که با این روش میتوانیم اندازه دما را بدست آوریم. استفاده از فلز پلاتین، بدلیل مقوامت پایدار، در RTD ها بسیار زیاد از بقیه متریال هاست.
ولی ترموکوپل ها با استفاده از ولتاژ ایجاد شده بین بین دو فلز دما را اندازه گیری می کند. چون ترموکوپل از دو فلز مختلف ساخته شده است، هرکدام از این دو فلز مقاومت دمایی متفاوتی از دیگری دارد و روش مقاومتی رو ترموکوپل پاسخ گو نیست.

برخلاق RTD سریعتر و  دوام آن بیشتر است و همچنین قیمت بسیار کمتری دارد و در کنار تمام این ها بازه اندازه گیری بیشتری را نیز دربر می گیرد.

نحوه کار ترانسمیتر دما

ترانسمیتر دما سیگنال های بدست آمده ورودی را تبدیل به سینگنال های خروجی با واحد آمپر به اندازه 4 الی 20 میلی آمپر تبدیل می کند که با استفاده از این فرآیند کاربرها به راحتی میتوانند دما را کنترل و اندازه گیری کنند.
فرستنده های ترانسمیتر دما که قابل اندازه گیری و تنظیم هستند، نه فقط سینگنال هارا تبدیل به واحد های با استفاده از دماسنج، ترموکوپل ها و RTD تبدیل کرده بلکه سیگنال های مقاومت و ولتاژ را هم انتقا می دهد.

انواع ترانسمیتر دما

بر اساس شیوه وصل شدن آن به دستگا یا تامین کردن جریان، ترانسمتیر دما انواع مختلفی را دارد:
استوانه ای هد مونت: در بالا محفظه سنسور قرار می گیرد، که روش اندازه گیری آن بسیار سده و راحت است و سیستم های زیاد و مختلفی را داراست.
ریل مونت: روی ریل و داخل آن قرار میگرد. فرستنده های ریلی یا DIN یک سخت افزار صنعتی است که میتوانید در قسمت پایین آن اطلاعات را مشاهده کنید.
فیلد مونت: این نوع از ترانسمیتر دما بصورت جداگانه در سیستم و در یک فضای محصور شده از فولاد ضد زنگ با یک قسمت خارجی و یک نشانه گر قرار می گیرد.

ترانسمیتر دما چه مزایایی دارد؟

ترانسمیتر های دوسیم در شرایط دور، نیازی به برق AC ندارد، زیرا ترانسمیتر ها تنها با یک سیگنار جریان خروجی DC با سطح بسیار پایین 4 الی 20 میلی آمپر نیز می تواند برق رسانی شود. طبق این اصل نباید هیچ گونه نیروی برقی اضافه ای در مکان اطراف آن قرار گیرد. اگرچه در این جریان سیگنالی با جریان 24 ولت برق DC نیز، که نیاز به ابزارآلات دقیق دارند، لازم است.
نویز الکتریکی و تخریبی سیگنال برای مصرف کنندگان بی ضرر است. نویز های بلا استفاده در جریان را حذف میکند.
 همچنین با استفاده از ترانسمیتر دما هزینه های مصرفی به حد قابل توجهی کاهش میابد.
سیم استفاده شده در ترانسمیتر دما بدلیل رسانایی خوب میتواند مسی باشد.

ترانسمیتر دما در چه صنایعی استفاده میشوند؟

تقریبا وجود ترانسمیتر دما در هر صنعت بزرگی جزو الزامات است، همچون: هوافضا، خوراک و نوشیدنی، صنایع شیمایی، انرژی، پترو شیمی، داروسازی، معدن، نفت و گاز، پترو شیمی و…

چگونه بهترین ترانسمیتر دما را انتخاب کنیم؟

• نوع عملکرد آنرا بررسی کرده و با توجه به نیاز خود آنرا انتخاب کنید: دقت کنید و وقت بگذارید تا یک نمای کلی و خوب را از عملکرد ترانستیمتر دما پیدا کنید.
• مثلا اینکه دستگاه را کجا نصب کنید بهتر است یا چه محیطی برای دستگاه مناسب تر است. میزان خطا های اندازه گیری آن را پیدا کنید و به پیچیدگی هایش آگاه باشید.
• قابل برنامه ریزی باشد، یکی دیگر از اهمیت های توجه به دستگاه، قابل برنامه ریزی بودن آن است.
• توجه به ورودی ها و خروجی های آن: با توجه به اینکه از ترموکوپل استفاده میشود یا از RTD، باید ورودی مناسب را انتخاب کنید. محدوده استفاده شده و دقت استفاده شده برای آن را پیدا کنید و آن را تهییه کنید. تقریبا محدوده آن چیزی حدود بین 1200 الی 12600 درجه سانتیگراد است. و همچنین باید خروجی آن را شناسایی کرده و چیزی مناسب با آن ارسال کنید. شما باید بتوانید کنترل کننده ای قابل برنامه ریزی برایش انتخاب کنید.
• توجه به منبع تغذیه آن و همچنین تامین کننده آن را پیدا کنید. در لوازم الکتریکی شما باید ولتاژی بین 12VDC انتخاب کنید.

نتیجه گیری ترانسمیتر دما

پیش از خرید حتمن با تمام دقت درباره ترانسمتیر دما تحقیق کرده و اطلاعات لازم را بدست آورید، زیرا ترانسمیتر دما یکی از پر اهمیت ترین بخش های ابزار آلات صنعتی است که هم در هزینه باعث صرفه جویی میشود و هم باعث محافظت از دستگاه شما میشود.